نگاهی بر امریکای لاتین

آمريكاي لاتين

در تاريكخانه اشباح

با انتشار هزاران نسخه از اطلاعات محرمانه درباره ربودنهاي برنامه ريزي شده، شكنجه و كشتار چپ گراها در آرژانتين از سوي وزارت امور خارجه آمريكا، لئوپولدو گالتيري رئيس جمهوري وقت و ۴۰ نفر از همكاران او كه از دو ماه پيش در بازداشت به سر مي برند، محاكمه خواهند شد. در حالي كه نام سازمان جاسوسي سيا و هنري كيسينجر نيز در لابه لاي مدارك منتشر شده به چشم مي خورد، سفارت ايالات متحده در آرژانتين اعلام كرده به منظور كمك به محاكمه اسناد فوق را منتشر نموده است.
لئوپولدو گالتيري ، ديكتاتور پيشين آرژانتين به همراه حداقل ۴۰ نفر از فرماندهان ارتش ـ كه درسال هاي ۱۹۷۶ تا ۱۹۸۳ حكومت را بر دست داشتند ـ به اتهام كشتار، ربودن و شكنجه چپ گراها در دادگاه محاكمه مي شوند. دوره حكومت آنها با دوره رياست جمهوري كارتر و فورد در آمريكا همزمان بود.

با اطلاع آقاي كيسينجر
كيسينجر در زمان رياست جمهوري فورد وزير امور خارجه آمريكا بود. پس از آن و در زمان كارتر در حالي كه ديگر وزير امور خارجه نبود، به عنوان «مهمان» خورخه رافائل ويلدا رئيس جمهور وقت براي ديدار جام جهاني فوتبال ۱۹۷۸ عازم آرژانتين شد.
بنا به گفته استاندار آريزونا، كيسينجر زماني با مشاوران وزارت امور خارجه آرژانتين گفت وگو هايي انجام داده است. در آن زمان كيسينجر گفته است، دولت آرژانتين در پاكسازي تروريست ها اقدامات مفيدي انجام داده است. همچنين از اطلاعات منتشر شده چنين بر مي آيد كه كيسينجر با سركوب چپ ها در آرژانتين در صورتي كه اين اقدامات «سريع» انجام شود، مخالفتي نداشته است.
نشريه اينترنتي سوسياليست وب سايت نوشت: «از ۴۶۷۷ صفحه اطلاعات منتشر شده از سوي وزارت امور خارجه آمريكا چنين بر مي آيد كه هنري كيسينجر به همراه برخي از سران دولت وقت آمريكا با ديكتاتوري آرژانتين همكاري نزديك داشته اند».
«از تلگراف ها، تلكس ها و نامه هايي كه در طول تصدي فورد، كارتر و ريگان بين سفارت آمريكا در آرژانتين وايالات متحده آمريكا رد و بدل شده است، چنين بر مي آيد اين سه دولت با خونتا در ارتباط بوده اند» و چنانكه سوسياليست وب سايت مي نويسد: «از عمليات سركوب گرانه آن راضي بوده اند».
همچنين گفته مي شود كه ايالات متحده به خوبي مطلع بوده كه تحت عنوان مبارزه با تروريسم آرژانتين به چه شكلي دست به سركوب مخالفان زده است. همچنين مدارك منتشر شده نشان مي دهد كه سران وقت ارتش آرژانتين در برنامه ريزي هاي سركوب گرانه خود، نقطه نظرات ضد كمونيستي كيسينجر را اعمال كرده اند. دستگيري هاي اخير گسترده ترين موج دستگيري فرماندهان حكومت نظامي گالتيري محسوب مي شود كه بدون در نظر گرفن قوانيني كه براي تبرئه آنان صادر شده بود، اجرا مي گردد. گفته مي شود، حكومت گالتيري مسؤول قتل، ربودن و شكنجه ۳۰ هزار كارگر، روشنفكر و دانشجوي آرژانتيني است.

محاكمه نظاميان
يكي از اين قوانين كه در زمان دولت رائول آلفونزين در سال ۱۹۸۷ تصويب شده افسران دون پايه حكومت نظامي گالتيري را از محاكمه تبرئه كرده است، چرا كه گفته مي شود، آنها تنها مأمور اجراي دستورات بوده اند. قانون ديگري كه سه سال بعد در دوره رياست جمهوري كارلوس منم به تصويب رسيد تمام كساني را كه در محاكمه هاي ۱۹۸۵ محكوم شده بودند، تبرئه كرد؛ منم عقيده داشت اين اقدام به منظور ايجاد ثبات و آرامش انجام شده است.
با اين حال در ماه هاي اخير، موج دستگيري سران حكومت گالتيري دوباره شدت گرفته است. اخيراً ژنرال خورخه ويدلا و آدميرال اميليو ماسرا، دو نفر از رهبران خونتا كه به همراه عده اي ديگر اداره مدرسه تربيت شكنجه گران را در دست داشتند، به اتهام مشاركت در ربودن بچه هاي زندانياني كه در مدرسه آموزش شكنجه زنداني بودند، دستگير شده اند. ژنرال ويدلا و آدميرال ماسرا، بچه ها را به دست افسران مي سپردند تا آنها را به فرزندي بپذيرند.
ژنرال ويدلا و آدميرال ماسرا در سال ۱۹۸۵ محاكمه شدند، اما در جريان محاكمه اشاره اي به نقش آنها در ربودن بچه ها نشد. آنها بخاطر قانون عفو منم تبرئه شدند. سال گذشته قاضي كلاديو بوناديو كه موج جديد دستگيري ها را به راه انداخته است، اعلام كرد قوانين عفو با قانون اساسي آرژانتين مغايرت دارند.
گفته مي شود اتهامات گالتيري به زماني قبل از ۱۹۸۲ كه همزمان با درگيري بر سر جزيره مالويناس است، بر مي گردد. در سال ۱۹۸۰ گالتيري رياست ارتش در روساريو (دومين شهر مهم آرژانتين) را برعهده داشت. او در زماني كه ارتش خونتا در اين شهر مرزي عمليات خفاش را اجرا كرد، مسؤوليت ارتش را برعهده داشت. اين عمليات، منجر به ربودن شكنجه و قتل ۲۰ نفر از اعضاي جنبش چپ مونتونروس شد.
مونتونروس كه اكثريت آن را زنان و مردان تبعيد آرژانتيني تشكيل مي دادند، براي براندازي ديكتاتوري وقت از سلاحهاي تبليغاتي و نظامي استفاده مي كردند. اجساد آنها هيچ گاه پيدا نشد. اما در جلسات محاكمه اي كه بعدها برگزار شد، چنين به نظر مي رسد كه آنها زير شكنجه جان داده باشند و سپس اجسادشان از داخل يك هواپيما كه روي اقيانوس در گردش بوده است، به بيرون پرتاب شده باشد.
در كنار گالتيري، سران برجسته ديگري نيز به تازگي دستگير شده اند. ژنرال كريستينو نيكولادس رئيس كل ارتش، ژنرال كارلوس گوئلر موسوآرز ماسون فرمانده ناحيه بوئنوس آيرس و رائول اوجدا رئيس پليس فدرال. در ميان دستگير شدگان اشخاصي از گروه اطلاعات امنيتي «باتليون ۶۰۱» نيز ديده مي شوند. باتليون ۶۰۱ به گروهي گفته مي شد كه مسؤول پيگيري «جنگ كثيف» شكنجه و كشتار مخالفان ديكتاتوري آرژانتين بود.
با اطلاعات جديد، مشخص شد كه بسياري از سران ارتش وقت در شكنجه و ربودن افراد دست داشته اند.

عمليات كندور
همچنين يكي از مداركي كه به تازگي از آرشيو اطلاعات بوئنوس آيرس به دست آمده تاريخ ربودن و ناپديد شدن ۲۰ نفر از چپ گراها را ذكر كرده است. گفته مي شود، اطلاعاتي كه به تازگي به دست آمده، نه تنها جنايت سران ارتش وقت آرژانتين را آشكار خواهد ساخت، بلكه دست بسياري از فرماندهان نظامي در ساير كشورهاي آمريكاي جنوبي را نيز رو خواهد كرد. در دهه ۷۰ و ۸۰ ديكتاتوري هاي آرژانتين، بوليوي، برزيل، شيلي و اوروگوئه در يك سركوب قاره اي شركت كردند. اين كشورها مخالفان را دستگير كردند و به قتل رساندند. اقدامات خونين آنها در آن زمان «عمليات كندور» نام گرفت. اقداماتي كه سازمان جاسوسي سيا آن را پشتيباني مي كرد.
در عملياتي كه عليه جنبش چپ مونتنروس انجام گرفت، برخي از اعضاي مونتنروس توسط نيروهاي امنيتي برزيل دستگير شدند. در پي دستگيري يكي از اين افراد كه از ونزوئلا عازم برزيل بود، مشخص شد كه دولت آرژانتين و برزيل در سركوب مخالفان همكاري مي كنند.
نحوه دستگيري عضو مؤنتنروس كه از ونزوئلا عازم برزيل بود، نشان داد كه نيروهاي امنيتي به خوبي از حركت هاي جنبش مونتنروس مطلع بوده اند.

مخالفت ها
در همين حال، مخالفت هايي در داخل آرژانتين با دستگيري هاي جديد بروز كرده است. در بين دستگير شدگان نام يك نفر كه هنوز بر مسند قدرت تكيه داده است به چشم مي خورد. به اين ترتيب به نظر مي رسد محاكمه هاي اخير علاوه بر آن كه جنايت هاي همراهان گالتيري را نمايان خواهد ساخت، از وضع كنوني ارتش آرژانتين نيز خبر خواهد داد. در حالي كه گالتيري و همراهانش همگي جزو بازنشستگان ارتش آرژانتين محسوب مي شوند، اما كلنل آلبرتو كرينيگان تا قبل از دستگيري در وزارت دفاع آرژانتين مشغول به كار بود. دستگيري او موج گسترده اي را عليه نظام قضايي آرژانتين در داخل ارتش اين كشور به پا كرده است.
روزنامه ناسيون به نقل ازمقامات نظامي نوشت: «دستگيري كرينيگان نشان مي دهد، دستگيريهاي اخير صرفاً قضايي نبوده است».
برخي معتقدند، با دستگيري هاي جديد قوانيني كه براي دستيابي و به ثبات و آرامش تصويب شده بود، زير پا گذاشته مي شود.
يكي از روزنامه هاي آرژانتيني هم نوشت: «تصميم قاضي بوناديو كه مي گويد قوانين تبرئه مخالفان با قانون اساسي مغايرت دارد، گامي در پيشبرد نظامي قضايي است». در همين حال روزنامه كلارين خبر از نگراني يك مقام ارشد نظامي داده و افزوده است: «دستگيري سران نظامي كه بيش از ۱۷ نفر از آنان بيش از ۷۰ سال سن دارند، با قوانين تبرئه كه براي ايجاد آرامش و ثبات به تصويب رسيده اند، مغايرت دارد».

اختلاف نظر نيروهاي نظامي و دستگاه قضايي
نشريه اينترنتي ورلد سوسياليست وب سايت مي نويسد: «اعتراض ارتش دو دليل دارد، يكي آن كه عموماً ارتش به طور ساختاري با مجازات بخاطر جنايت زمان ديكتاتوري مخالف است. در همين حال به محاكمه كشاندن يكي ديگر از دستگير شدنگان كه تا چندي پيش همچنان عضو ارتش و از تقريباً تمام عمليات مخفي آگاه بوده است، ممكن است باعث گردد تا به بسياري از تاريكي ها نور تابانده شود».
نشريه مزبور اضافه مي كند: «درگيري بين نظام قضايي و ارتش آرژانتين زماني شدت مي گيرد كه استهلاك و فرسايش نظام اقتصادي آرژانتين باعث آشوب هاي اجتماعي و ناآرامي سياسي شده است. قتل دو جوان آرژانتيني كه ماه گذشته در تظاهرات عليه بيكاري شركت كرده بودند، نشان مي دهد كه روش هاي «جنگ كثيف» كه از سوي گالتيري در دو دهه پيش اعماد مي شد، هنوز هم مورد استفاده قرار مي گيرد».
اين نشريه پيش بيني مي كند: «در شرايطي كه دادگاه كار خود را پيش مي برد، امكان كودتاي نظامي در آرژانتين بالا مي گيرد».